توضیح مسائل فقهی پرکاربرد

1ـ در ماه رمضان پر کردن یا جرم‌گیری یا کشیدن دندان در صورتی که مطمئن باشیم چیزی فرو نخواهد رفت: جایز است.

اگر با اینکه مطمئن بودیم چیزی فرو نمی‌رود ولی به صورت اتفاقی فرو رفت، روزه: صحیح است.

2ـ فرو بردن خلط چنان‌چه به فضای دهان نرسیده باشد روزه را: باطل نمی‌کند. (مرز فضای دهان و حلق، مخرج حرف «خ» است.)

اگر به فضای دهان برسد، به نظر برخی فقها احتیاط واجب و به نظر برخی دیگر احتیاط مستحب است که روزه‌دار آن را: فرو نبرد.

3ـ بخار آب حمام، روزه را: باطل نمی‌کند.

4ـ اگر با اطمینان به اینکه دود وسیلۀ نقلیه به حلقمان نمی‌رسد کنار آن ایستادیم و به صورت اتفاقی دود به حلقمان رسید، روزۀ ما: صحیح است.

5ـ غیر از گناهانی که جزء باطل کننده‌های روزه برشمرده شده ارتکاب سایر معاصی روزه را: باطل نمی‌کند.

+ هر چند ثواب و ارزش روزه را کم می‌کند.

6ـ وقتی که در سحر مشغول غذا خوردن هستیم به محض اینکه اطمینان به طلوع فجر صادق(یعنی وقت اذان صبح) پیدا کنیم، باید: دست از غذا بکشیم.

o        و اگر لقمه‌ای در دهان داریم، باید آن را: فرو نبریم و از دهان خارج کنیم.

o        ولی اگر بعد از بررسی و تحقیق، اطمینان به فرارسیدن وقت اذان صبح پیدا نکردیم، می‌توانیم: به خوردن ادامه دهیم.

o        و حتی اگر بعداً فهمیدیم وقت اذان گذشته بوده روزۀ ما: صحیح است.

7ـ اگر بدون بررسی و تحقیق در طلوع فجر صادق(یعنی وقت اذان صبح) مشغول سحری خوردن شدیم و بعداً متوجه شدیم وقت اذان گذشته است، روزۀ‌مان: باطل است و باید قضا کنیم.

البته با وجود اینکه روزه‌یمان باطل است حق نداریم تا اذان مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهیم.

8ـ برای اینکه دچار شبهۀ بطلان روزه و وجوب قضا نشویم، لازم است که مدتی قبل از اذان صبح دست از غذا خوردن بکشیم.

9ـ اگر احتمال عُقلایی دهیم روزه برایمان ضرر جدی دارد، روزه گرفتن: حرام است.

ملاک وجود چنین ضرری تشخیص خودمان است؛ یعنی همین اندازه که ترس ما نسبت به ضرر عُقلایی باشد کافی است. احتمال ضرر گاهی از قول متخصص مورد وثوق و افراد باتجربه و گاهی از تجربۀ خود انسان به دست می‌آید.

10ـ به جهت دچار شدن به ضعف و سستی که برای بسیاری از روزه‌داران پیش می‌آید، خوردن روزه: جایز نیست.

ولی اگر این ضعف به قدری است که نمی‌توان آن را تحمل کرد، خوردن روزه به قدری که رفع ضعف شدید کند و گرفتن قضای آن بعد از ماه رمضان: اشکال ندارد.

البته می‌توانیم در این شرایط به مسافرت برویم(حداقل 5/22 کیلومتر) و روزۀ خود را بخوریم و برگردیم و بعداً قضایش را بگیریم. اگر در سفر چیزی خوردیم و برگشتیم لازم نیست تا مغرب از خوردن و آشامیدن خودداری کنیم.

+ به مسافرت رفتن برای فرار از روزه: مکروه است.

11ـ اگر تعدادی روزۀ قضا بر عهدۀ‌مان است و آن روزه‌ها را تا قبل از ماه رمضان سال بعد نگرفتیم: کفاره واجب می‌شود.

کفارۀ نگرفتن روزۀ قضا تا قبل از ماه رمضان سال بعد، به ازای هر روزه: دادن یک مُد طعام به فقیر است؛ و با کفارۀ نگرفتن عمدی روزه فرق دارد.

+ یک مُد طعام برابر 750 گرم می‌باشد.

12ـ در صورتی که تعداد روزه‌های قضا را فراموش کرده‌ایم باید تعدادی را که یقین داریم کمتر از آن نبوده: قضا کنیم و بیش از آن لازم نیست.

13ـ در سفر روزه گرفتن: حرام است.

ولی اگر نذر کنیم روز خاصی را چه مسافر باشیم چه نباشیم روزه بگیریم، روزۀ آن روز در سفر هم: واجب است.

اما اگر نذر کنیم روزۀ ماه رمضان یا قضای آن را در سفر بگیریم، نذرمان: باطل است؛ و گرفتن چنین روزه‌ای: حرام است.

همچنین اگر نذر کنیم یک روز از ماه رمضان را در سفر روزۀ مستحبی بگیریم، نذرمان: باطل است؛ و گرفتن چنین روزه‌ای: حرام است.